Ik heb het nooit helemaal begrepen. Waarom moet ik als koper van een huis overdrachtsbelasting betalen? Het is toch de verkoper die overdraagt? En het is toch ook de verkoper die (als het goed is) winst behaalt uit die verkoop. Zou het dan niet reëel zijn om de verkoper daarvoor te belasten en niet de koper?
Oplossing voor starters op de woningmarkt
Ik ben geen politicus en ook geen econoom maar het idee om de verkoper te belasten voor de overdrachtsbelasting schoot gisteren door mijn hoofd. Ik las het nieuws dat het kabinet aan het nadenken is over fiscale regels om het kopen van een woning voor starters betaalbaarder te maken. Een van de opties is om starters geen overdrachtsbelasting te laten betalen. Dat levert natuurlijk een gat op in de begroting en dat zou dan weer betaald moeten worden door meer overdrachtsbelasting te rekenen als een huis gekocht wordt door een belegger voor de verhuur. Een woning kopen is voor een starter in sommige regio's erg lastig omdat veel woningen worden gekocht door beleggers en dat drijft de vraagprijs op. Door het kopen van een woning door een belegger duurder en dus minder interessant te maken, krijgen starters meer kans. Dus ook geen gek idee.
Overdrachtsbelasting voor verkoper? prijs omhoog!
Even terug naar mijn idee, de verkoper moet de overdrachtsbelasting gaan betalen. Klinkt best eerlijk, toch? Ik denk alleen dat veel verkopers meteen 2% meer gaan vragen voor hun woning. Dat is dus een nadeel aan dat idee. Toch is er ook een voordeel. Een starter kan nu niet meer lenen dan 100% van de koopprijs van een woning. Het restant moet uit eigen middelen betaald worden. En dat eigen geld is best vaak het struikelblok voor starters. De overdrachtsbelasting van 2% over de koopprijs is daar vaak het grootste deel van. Bij een woning van € 250.000 hebben we het dan over € 5.000 aan eigen geld. Naast nog de andere kosten die uit eigen zak betaald moeten worden zoals makelaar, notaris, hypotheekadvies, NHG en een taxatie. Als de verkoper de kooprijs met 2% verhoogt van € 250.000 naar € 255.000, kost het kopen van een huis uiteindelijk evenveel. Maar door de hogere koopprijs kan er nu € 255.000 geleend worden (mits het inkomen dat toelaat). Per saldo heeft men minder eigen geld nodig en dat is prettig voor starters. Aan de andere kant, we kunnen het ook simpel houden. Laat alles zoals het is en verhoog de maximale hypotheek van 100% weer tot 102%. Dan is het probleem met eigen geld ook opgelost.
Huis kopen vrij op naam
Oja, als we het toch simpel willen houden. We kennen natuurlijk het fenomeen: kopen vrij op naam. Dat betekent dat de koper de overdrachtsbelasting en de notariskosten voor de aankoop betaalt. Vrij op naam wordt gebruikt bij nieuwbouw maar komt weinig voor bij bestaande bouw. Maar je kunt ook gewoon je bestaande woning vrij op naam verkopen. Dus het hoeft helemaal niet wettelijk geregeld te worden dat de overdrachtsbelasting door de verkoper betaald moet worden, je kunt het gewoon afspreken met de verkoper.
Of weer aflossingsvrij lenen
Een andere optie die het kabinet overweegt is om starters weer een deel aflossingsvrij te laten lenen. Bijvoorbeeld gedurende de eerste jaren. Op die manier zijn de maandlasten in het begin lager en kan men makkelijk een huis kopen. Ook geen rare gedachte. Dit betekent overigens wel dat er allerlei fiscale wetgeving over de aftrekbaarheid van hypotheekrente voor de eigen woning weer op de schop moeten.
Vraag en aanbod
Er zijn verschillende manieren om te zorgen dat starters makkelijker een huis kunnen kopen. Wat de beste manier is? Ik weet het nog niet. Maar tegelijkertijd is er ook zoiets als marktwerking. Als meer starters makkelijker een huis kunnen kopen is er dus meer vraag naar huizen. En we weten: maar vraag dan aanbod? Dan gaat de prijs omhoog. En dus moet het aanbod omhoog: Er moet meer gebouwd worden. Zou dat dan de oplossing zijn?