In het Europese belastinglandschap maakt Nederland een opmerkelijke keuze: als enig land heft het belasting over vermogensaanwas. Wat betekent dat precies? En waarom doet geen enkel ander EU-land dat? In dit artikel leggen we het uit, bespreken we de gevolgen voor jou als belegger of vermogensbezitter én de status van de plannen.
Wat is een vermogensaanwasheffing?
De vermogensaanwasheffing is een vorm van belasting waarbij je jaarlijks belasting betaalt over de waarde-stijging van je vermogen – of je die winst nu hebt gerealiseerd of niet.
Stel: je aandelenportefeuille stijgt in waarde van €100.000 naar €110.000, maar je verkoopt niets. Dan betaal je in Nederland alsnog belasting over die €10.000 aan papieren winst.
Deze vorm maakt onderdeel uit van het voorstel voor het nieuwe box 3-stelsel:
de Wet werkelijk rendement box 3.Wat is de Europese standaard?
In vrijwel alle andere Europese landen wordt pas belasting geheven bij realiseerde vermogenswinsten. Dat betekent: je betaalt pas belasting als je je belegging verkoopt met winst. Niet als de waarde alleen op papier stijgt.
Deze aanpak geldt bijvoorbeeld in:
- Duitsland: heffing bij verkoop van beleggingen.
- Frankrijk en Spanje: realisatieheffing, vaak met vrijstellingen.
- België: nauwelijks vermogenswinstbelasting voor particulieren.
De Europese standaard is dus: belasting bij realisatie, niet op jaarlijkse aanwas.
Waarom kiest Nederland tóch voor aanwas?
De Nederlandse overheid wil een duurzamer, eerlijker en juridisch houdbaarder stelsel voor box 3. Dit komt mede door het zogeheten Spaartaks-arrest, waarbij de Hoge Raad oordeelde dat het oude forfaitaire stelsel in strijd was met het eigendomsrecht.
Argumenten vóór het nieuwe stelsel:
- Sluit beter aan bij werkelijk rendement.
- Maakt fiscale planning en ontwijking lastiger.
- Levert op termijn een stabielere belastinggrondslag op.
Maar er zijn ook kritische geluiden:
- Belasting betalen over papieren winst is voor veel mensen onverteerbaar.
- Het systeem wordt complexer en moeilijker uitvoerbaar, zeker bij illiquide bezittingen.
- Nederland komt in internationaal opzicht alleen te staan.
Status: nog geen wet, wel in voorbereiding
De plannen voor vermogensaanwas zijn nog geen wet, maar het proces is al vergevorderd.
- Het wetsvoorstel (Wet werkelijk rendement box 3) is ingediend bij de Tweede Kamer.
- De beoogde ingangsdatum is 1 januari 2027.
- Op dit moment vindt er politiek debat en toetsing plaats. Er kan dus nog worden geschaafd of afgeweken van het voorstel.
⚠️ Let op: de jaarlijkse vermogensaanwasheffing is nog een voorstel. Het wordt momenteel besproken in het parlement, en is dus nog niet definitief.
Wat betekent dit voor jou?
Heb je vermogen in beleggingen, vastgoed of crypto? Dan kun je vanaf 2027 te maken krijgen met:
- Jaarlijkse heffing over waardeontwikkeling, ook zonder verkoop.
- Minder voorspelbare belastingdruk door marktschommelingen.
- De noodzaak om voldoende liquide middelen aan te houden voor belastingbetalingen.
Het wordt dus belangrijker om goed vooruit te plannen en regelmatig je vermogensstructuur te herzien.
Tot slot
Met de vermogensaanwasheffing kiest Nederland voor een unieke koers binnen Europa. Of dit een slimme, houdbare keuze is – voor overheid én burgers – zal de komende jaren blijken.
Wil je weten hoe dit jouw situatie beïnvloedt?
Bij Moneywise volgen we de ontwikkelingen op de voet. Schrijf je in voor onze updates of neem contact met ons op voor persoonlijk advies.