Hypotheek: Blij met aflossingsvrij?

Nederlanders sloten in het verleden massaal aflossingsvrije hypotheken. Op zich niet raar, een aflossingsvrije hypotheek kent nu eenmaal de laagste maandlasten omdat je immers alleen rente betaald. En lage maandlasten wil iedereen wel. Maar anders dan het woord doet vermoeden, moet ook een aflossingsvrije hypotheek wel worden op afgelost op de einddatum van de hypotheek. En dat is in de regel dus na 30 jaar. En dat had niet iedereen scherp op het netvlies. Wat nu? Hoe staat het ervoor met de aflosvrije hypotheek?

Gezamenlijke actie banken om aflosvrij onder de aandacht te brengen
Aangejaagd door de AFM zijn banken de afgelopen twee jaar massaal hun klanten gaan benaderen die nog een aflosvrije hypotheek hebben lopen. De boodschap is duidelijk. Na afloop van de hypotheek moet deze in één keer worden terugbetaald. Ongeveer de helft van de hypotheken in Nederland zijn aflossingsvrij. Daarom zijn banken de campagne aflossingsblij gestart. Iedereen met een aflosvrije hypotheek wordt door de bank benaderd. Zijn banken nu in één keer dan zo begaan met hun klanten? Nee hoor, de AFM is gewoon heel streng en zit de banken achter de broek. Alle klanten met een aflosvrije hypotheek moeten door de bank benaderd zijn en worden gewezen op de risico's van een aflosvrije hypotheek.

Waarom zijn er zoveel aflossingsvrije hypotheken?
Aflossingsvrije hypotheken worden vaak gesloten in combinatie met een andere hypotheekvorm zoals de levenhypotheek, beleggingshypotheek of (bank)spaarhypotheek. Veel hypotheken bestaan dus uit 2 of meer vormen. De meeste mensen kiezen voor een aflosvrij deel in hun hypotheek omdat de maandlasten lager zijn. Je betaalt immers alleen rente en geen aflossing. Een andere reden is de verwachte stijging van de huizenprijzen. Je huis wordt (met een beetje geluk) ieder jaar meer waard. Over 30 jaar is de kans in ieder geval heel groot dat het meer waard is geworden. Dus overwaarde kun je ook bereiken zonder dat je aflost.
Daarnaast hebben we te maken met inflatie. De afgelopen 30 jaar bedroeg die gemiddeld 2.4% in Nederland. Een schuld van € 100.000 verdampt dan naar ongeveer de helft van dat bedrag. Waarom zou je in je jonge jaren hard werken om een deel van je hypotheek af te lossen, terwijl het door inflatie ook al voor een deel gebeurt. Iedereen kan zijn eigen redenen hebben om de hele of een deel van de hypotheek niet af te lossen.

Wat zijn de risico's van een aflossingsvrije hypotheek?
In principe moet je dus je aflossingsvrije hypotheek in één keer terug betalen aan de bank op de einddatum van de hypotheek. Heb je het geld niet op de plank liggen dan heb je misschien een probleem. Je zou dan je huis moeten verkopen om je aflossingsvrije hypotheek af te kunnen lossen. Als je dat niet wil dan zul je op dat moment een nieuwe hypotheek moeten afsluiten. Dat kan bij dezelfde bank of een andere bank. Maar het gebeurt wel tegen de regels van dat moment. Je moet dus wel voldoende inkomen hebben om een hypotheek af te kunnen sluiten. Als je net met pensioen gegaan bent of je inkomen is lager dan kan het zijn dat je niet het gewenste bedrag aan hypotheek kan krijgen. Dan wordt het gesprek met de bank die zijn geld terug wil toch wat lastiger.
Veel mensen denken dat het niet zo’n vaart zal lopen. Ik kan me daar iets bij voorstellen. Als je hebt aangetoond dat je 30 jaar lang de maandlasten kunt betalen, zal de bank je toch niet zo maar je huis uit gooien en je huis verkopen? Maar toch, waar rook is, is vuur en je kunt niet zeggen dat banken en de AFM je niet gewaarschuwd hebben. Wees dus verstandig en maak nu al eens een hypotheekberekening om te kijken of je nog het gewenste bedrag zou kunnen lenen als je straks een nieuwe hypotheek moet afsluiten. En goed om te weten: zit je 10 jaar voor je AOW leeftijd? Dan is je pensioeninkomen heel belangrijk bij het bepalen van je maximale hypotheek.

Moet je dan nu als een gek gaan aflossen?
Nee, zeker niet. Dat is helemaal afhankelijk van je situatie. Heb je op einddatum voldoende inkomen om een nieuwe hypotheek af te sluiten dan is er niet zoveel aan de hand. Je sluit dan gewoon een nieuwe hypotheek af. Of misschien was het altijd al je plan om je te verkopen en te gaan huren of een kleiner huis te kopen. Er zijn zoveel mogelijkheden en iedere situatie is anders.
Het is natuurlijk heerlijk, een helemaal afbetaald huis. Geen rente en aflossing, sparen of verzekeringspremies meer betalen. Maar helemaal aflossen is niet altijd voor iedereen nodig. Het gaat erom dat je de rest van je leven maandlasten hebt die je kunt betalen.

Huren kost ook geld
We doen nu met zijn allen erg ingewikkeld over de aflosvrije hypotheek en krijgen de indruk dat je je huis volledig af moet lossen want anders kom je in de problemen. Maar hoe zit het dan met de miljoenen mensen in Nederland die huren? Die betalen toch ook voor de rest van hun leven huur? En die wordt niet minder want ieder jaar gaan de huren omhoog.