In 2023 wil het kabinet de woningmarkt stimuleren. Er wordt flink geld vrijgemaakt om nieuwe woningen te kunnen bouwen en er is een aantal fiscale tegemoetkomingen om de lasten te verlagen. De volgende maatregelen zijn aangekondigd.
De startersvrijstelling voor de overdrachtsbelasting gaat naar € 440.000
Per 1 januari 2021 geldt een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting voor kopers tussen de 18 en 35 jaar, als zij een woning aankopen die ze als hoofdverblijf gaan gebruiken. Deze vrijstelling geldt alleen als het hoogste bedrag van de koopsom of de marktwaarde van de woning niet hoger is dan € 400.000. Het kabinet wil de startersvrijstelling voor de overdrachtsbelasting per 1 januari 2023 verhogen naar € 440.000. De woningprijzen zijn gestegen, waardoor minder klanten gebruik kunnen maken van de startersvrijstelling. Door het vrijstellingsbedrag te verhogen wordt ervoor gezorgd dat klanten gebruik kunnen blijven maken van deze vrijstelling.
De overdrachtsbelasting voor beleggers gaat omhoog
Het kabinet wil het tarief van de overdrachtsbelasting verhogen voor particuliere beleggers of rechtspersonen die een woning kopen zonder dat zij deze als eigen woning gebruiken. Vanaf 1 januari 2023 is dat tarief 10,4% in plaats van 8%. Dit hogere tarief geldt voor alle aankopen die niet gebruik kunnen maken van de startersvrijstelling of het 2%-tarief.
Er komt een verlaging en uiteindelijk afschaffing van de schenkingsvrijstelling eigen woning
Iedereen tussen de 18 en 40 jaar mag tot 31 december 2022 eenmalig een belastingvrije schenking van € 106.671 ontvangen ten behoeve van de eigen woning. Deze schenkingsvrijstelling eigen woning wordt - zoals eerder aangekondigd - vanaf 2024 afgeschaft. In aanloop naar de afschaffing wordt de vrijstelling al vanaf 2023 verlaagd naar € 28.947, gelijk aan de eenmalige vrijstelling voor schenkingen van ouders aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar.
Door de afschaffing van de schenkingsvrijstelling vanaf 2024 wordt ook de spreidingsmogelijkheid beperkt. De staatssecretaris wil de spreidingsmogelijkheid afschaffen vanaf 1 januari 2023. De spreidingsmogelijkheid geldt nog wel, maar dan voor de duur van 2 jaar in plaats van 3 jaar.
Voor starters wordt er anders naar de studieschuld gekeken
Voor starters op de woningmarkt wordt gekeken naar de actuele studieschuld bij het aanvragen van een hypotheek. Nu is het startbedrag nog bepalend. Het Nibud is nog aan het kijken hoe dit exact vormgegeven gaat worden.
Verlaging van het eigenwoningforfait
De komende jaren wordt het eigenwoningforfait stapsgewijs verlaagd. Voor woningen met een WOZ-waarde van € 75.000 tot € 1.200.000 is het percentage 0,35% in 2023. Vanaf € 1.200.000 is het percentage 2,35%.
De hypotheekrenteaftrek wordt verder beperkt
Vanaf 1 januari 2023 wordt de hypotheekrenteaftrek verder beperkt. Het maximale aftrektarief bedraagt dan 36,93%, gelijk aan het lage tarief in box 1 van de inkomstenbelasting.
De Wet Hillen wordt verder afgebouwd
De afbouw van de aftrek door geen of een lage eigenwoningschuld (Wet Hillen) gebeurt in stapjes van 3 1/3% per jaar. Dat betekent dat de aftrek in 2023 wordt beperkt tot 83 1/3% van het verschil tussen de voordelen uit eigen woning en de op deze voordelen drukkende kosten.
Er komen nieuwe woningen
Het kabinet maakt de komende 10 jaar honderd miljoen euro per jaar vrij voor de bouw van nieuwe woningen. Dit geld gaat naar gemeenten. Het doel is dat er voldoende betaalbare woningen beschikbaar komen. Daarnaast moeten er in 2023 in totaal 15.000 flex- en transformatiewoningen komen. Flexwoningen zijn volwaardige woningen die in een fabriek worden gemaakt. Hierdoor zijn ze naar verhouding heel snel gebouwd.
Gemeenten mogen straks bepalen wie een woning mag kopen
Als het aan het kabinet ligt is dit straks mogelijk. Het kabinet stelt voor dat gemeenten met ingang van volgend jaar de helft van alle koop- en huurwoningen kunnen toewijzen aan mensen die al binnen de gemeente wonen. Hierbij mogen mensen met een cruciaal beroep, zoals leraren en verpleegkundigen, voorrang krijgen. Let op, het gaat volgens de kabinetsplannen om zowel nieuwbouwwoningen als om bestaande woningen die toegewezen kunnen worden door gemeenten. Dit zal gaan gelden voor koopwoningen onder de prijsgrens van de Nationale Hypotheek Garantie.
Huurverlaging
Het kabinet wil een huurverlaging voor inkomens onder het sociaal minimum vanaf 1 juli 2023. De huur gaat gemiddeld met € 57 per maand omlaag. De huurder moet hiervoor een inkomen hebben lager dan 120% van het sociaal minimum. Ook moet de huurder een sociale huurwoning hebben. De huurtoeslag wordt voor financieel kwetsbare groepen verhoogd.
Een biedlogboek wordt verplicht bij verkoop van een woning
Vanaf 1 januari 2023 is een biedlogboek verplicht. Het biedlogboek is een digitaal overzicht waarin alle stappen in het verkoopproces terug te vinden zijn. Met behulp van dit logboek kunnen alle kandidaten inzien welke biedingen er ingezonden zijn voor een woning en zo nodig het verkoopproces controleren. In het logboek zijn er een aantal standaard punten terug te vinden. Alle biedingen worden geanonimiseerd getoond met een exacte datumweergave. Naast de hoogte van het bod worden zijn ook eventuele voorbehouden en verhuiswensen in te zien. Na het gunnen van de woning wordt tenslotte het ‘winnende’ bod getoond. Het logboek wordt altijd pas achteraf gedeeld wanneer de koop definitief is. Dit kan zijn na de drie dagen wettelijke bedenktijd, of het verstrijken van de voorbehouden als deze zijn opgenomen in het bod. Dit is vooralsnog alleen zichtbaar voor kandidaten die hebben geboden op een woning. Ten behoeve van de privacy zijn alle persoonsgegevens geanonimiseerd. Op deze manier kan er transparantie gegeven worden, zonder dat dit ten kosten gaat van de verkoper.