Als u (een deel van) uw onderneming staakt, dan krijgt u te maken met stakingswinst en mag u gebruikmaken van een extra lijfrentepremieaftrek. Stakingswinst is alle winst die behaald is met of bij het geheel of gedeeltelijk staken van een onderneming. Hieronder vallen de stille reserves, fiscale reserves en goodwill. De stakingswinst wordt progressief (oplopend tarief) belast in Box 1 van de inkomstenbelasting. U moet over het verschil tussen de fiscale boekwaarde en de werkelijke waarde van de onderneming op het moment van de overdracht of bedrijfsbeëindiging belasting betalen. Dit heet stakingswinst en u moet hierover dus inkomstenbelasting betalen.
Stille reserves
Een stille reserve is het verschil tussen de waarde in het economisch verkeer en de fiscale boekwaarde van de bedrijfsmiddelen, zoals het bedrijfspand of machines. De stille reserve ontstaat door verschil in economische en fiscale afschrijvingen en waardeontwikkelingen.
Fiscale reserves
De ondernemer kan ten laste van zijn fiscale winst reserves opbouwen. Hierbij kunt u denken aan een kosten egalisatiereserve of een herinvesteringsreserve. Bij het einde van het ondernemerschap vallen deze reserves vrij en verhogen daarmee uw stakingswinst.
Zoals eerder vermeld wordt stakingswinst progressief belast in Box 1. Het belastingtarief kan dus oplopen naar 49.5%.
Goodwill
De winst die u als ondernemer behaalt bij het verkopen van uw bedrijf, bestaat in de meeste gevallen uit de verkoopsom verminderd met de fiscale boekwaarde. De stakingswinst bestaat dan uit goodwill en stille reserves. De waarde van de goodwill wordt veelal gevormd door uw klantenkring, plaats en naamsbekendheid.
Maximale lijfrentepremieaftrek stakingswinst
Door gebruik te maken van de stakingsaftrek kunt u belastingheffing over uw stakingswinst uitstellen. Dat doet u door gebruik te maken van de extra lijfrentepremieaftrek. Die extra lijfrentepremieaftrek is wel gebonden aan fiscale spelregels en maximum bedragen.
De extra lijfrentepremieaftrek voor stakingswinst bedraagt maximaal:
- € 480.686 (2022):
- als de ondernemer bij staking ten minste een leeftijd heeft die 5 jaar lager is dan de AOW-gerechtigde leeftijd ( 61 jaar en 7 maanden); óf
- als de ondernemer bij staking ten minste 45% arbeidsongeschikt is en de lijfrentetermijnen binnen 6 maanden na staking ingaan; óf
- als de onderneming gestaakt wordt door overlijden van de ondernemer.
- € 240.352 (2022):
- als de ondernemer bij staking ten minste een leeftijd heeft die 15 jaar lager is dan de AOW-gerechtigde leeftijd, maar nog niet een leeftijd heeft die 5 jaar lager is dan de AOW-gerechtigde leeftijd; óf
- als de lijfrentetermijnen direct ingaan.
€ 120.183 (2022):
- in overige gevallen
Bovengenoemde maximum bedragen gelden per belastingplichtige en niet per onderneming. De maximum bedragen worden verminderd met:
- pensioenaanspraken, de IOAZ-uitkeringen of een bedrijfsbeëindigingsvergoeding die wordt uitgekeerd in periodieke uitkeringen;
- de stand van de oudedagsreserve aan het begin van het jaar waarin de onderneming wordt gestaakt;
- eerder afgetrokken lijfrentepremie;
- de bedragen van de (fiscale) oudedagsreserve die zijn omgezet in een lijfrente;
- de bedragen die reeds eerder op grond van deze regeling zijn gebruikt.
Voorbeeld stakingswinst
Marcel (56 jaar) staakt in 2022 zijn onderneming. De accountant berekent zijn stakingswinst en komt uit op € 300.000. Hij heeft gebruik gemaakt van de fiscale oudedagsreserve (FOR) en de stand van de FOR per 1 januari 2022 is € 50.000. In 2002 heeft hij een koopsom van € 2.000 in een lijfrenteverzekering gestort. Hij wil voorkomen dat hij in één keer belasting moet afrekenen over zijn stakingswinst en wil de te betalen belasting graag spreiden in de komende jaren.
Welk bedrag kan hij maximaal aftrekken als stakingswinst?
Het maximale bedrag voor het omzetten van stakingswinst in een lijfrente bedraagt op zijn leeftijd € 240.352 (2022)
Af: FOR begin van het jaar € 50.000
Af: premieaftrek voorgaande jaren
€ 2.000 +
€ 52.000
Maximale premieaftrek: € 188.352 (€ 240.352 -/- € 52000)
Daarnaast kan Marcel de totale FOR (€ 50.000) omzetten in een lijfrente. Ook kan hij nog gebruikmaken van de jaarruimte en reserveringsruimte. Aangezien de stakingswinst deel uitmaakt van de premiegrondslag, kan de premieaftrek op grond van de jaarruimte in het jaar van staking aanzienlijk zijn.
Stakingswinst bij overlijden
Een ondernemer staakt zijn onderneming niet alleen op het moment dat hij zijn bedrijf verkoopt of wil stoppen met het bedrijf. Er is ook sprake van staking als de ondernemer overlijdt. De erfgenamen van de ondernemer kunnen ervoor kiezen om de (gedeeltelijke) stakingswinst om te zetten in één of meer lijfrentes. Redenen hiervoor zijn dat de erfgenamen niet in één keer belasting willen betalen en een zeker inkomen uit een lijfrente wensen.
De stakingslijfrente bij overlijden moet voldoen aan de volgende voorwaarden:
- Deze stakingslijfrente moet voldoen aan de voorwaarden voor een nabestaandenlijfrente. De erfgenaam is in deze situatie verzekeringnemer van de verzekering.
- De termijnen dienen derhalve direct in te gaan.
- De premie voor de stakingslijfrente moet binnen zes maanden na het overlijden van de ondernemer zijn gestort.
- Op de verzekeringspolis moet een clausule komen te staan waarin staat dat een verzoek wordt gedaan “om toepassing van artikel 3.131 Wet inkomstenbelasting 2001”.
- In de aangifte inkomstenbelasting van de overleden ondernemer wordt de lijfrentepremie in mindering gebracht op het inkomen.
Geen overbruggingslijfrente met stakingswinst
We krijgen vaak de vraag of men ook een overbruggingslijfrente kan aankopen met de stalingswinst. Bijvoorbeeld een uitkering van 60 jaar tot AOW leeftijd. Dat is helaas fiscaal niet toegestaan. Men mag alleen een lijfrente aankopen volgens de huidige fiscale regels.
Vergelijken stakingswinst lijfrente
Als ondernemer of als nabestaande van de overleden ondernemer kunt u de stakingswinst fiscaal vriendelijk en als stakingslijfrente onderbrengen in een lijfrenteverzekering, lijfrenterekening (banksparen) of een nabestaandenlijfrente en zijn te vergelijken op MoneyWise.nl
Belangrijke updateDe Hoge Raad heeft bepaald dat er geen sprake meer mag zijn van
dubbele Zvw bijdrage bij afstoten van de stakingswinst in een lijfrente