Mijn man en ik gaan scheiden en zijn nu bezig om alles zo eerlijk mogelijk te verdelen. Mijn man heeft destijds met zijn spaarloon een lijfrentepolis gesloten. Kunnen we het geld uit die polis gewoon verdelen?
De meeste huwelijken in Nederland zijn gesloten in gemeenschap van goederen. Helaas eindigen veel huwelijken voortijdig door een echtscheiding. In dat geval moet de gemeenschap worden verdeeld. Dat betekent dat alle bezittingen 50/50 verdeeld moeten worden en de lijfrentepolis die één van de echtgenoten heeft, moet dus ook verdeeld worden.
Is men onder huwelijkse voorwaarden getrouwd dan is de verdeling makkelijker. De lijfrente behoort niet tot de gemeenschap en hoeft dus ook niet verdeeld te worden.
Maar het verdelen van een lijfrente is iets ingewikkelder dan het verdelen van de CD-collectie of een normale spaarrekening.
Fiscale spelregels
De eigenaar van een lijfrentepolis of lijfrente-bankspaarrekening kan de betaalde premie of inleg aftrekken van de inkomstenbelasting. De fiscus heeft eigenlijk meebetaald aan het opgebouwde lijfrentekapitaal. En daarmee is het opgebouwde kapitaal geen vrij beschikbaar spaargeld meer, maar is het eigenlijk een bruto spaarpot geworden. Degene die de aftrek heeft genoten moet uiteindelijk op AOW-leeftijd belasting betalen over de uitkeringen.
Afkoop lijfrente niet toegestaan
In de praktijk zijn mensen onvoldoende op de hoogte van de fiscale spelregels van een lijfrente en wordt in een echtscheidingsconvenant nogal eens bepaald dat de lijfrente wordt afgekocht en de afkoopwaarde wordt verdeeld. Maar als een lijfrente afgekocht wordt, moet er in één keer belasting betaald worden en daarnaast wordt er een fiscale boete van 20% berekend in de vorm van revisierente.
Lijfrente 50/50 verdelen
Het verdelen van de waarde van een lijfrente kan ook zonder belastingheffing plaatsvinden door simpelweg de bank of verzekeraar waar de lijfrente loopt de opdracht te geven de waarde te splitsen en te verdelen tussen de twee ex-echtgenoten. De lijfrente hoeft niet 50/50 verdeeld te worden maar in veel gevallen is het wel verstandig om dit te doen.
Als beide partijen bijvoorbeeld besluiten dat de man de lijfrente houdt en de vrouw een geldsom ontvangt ter waarde van de helft van de lijfrente, gebeurt er fiscaal gezien iets wat meestal niet de bedoeling is. Het bedrag dat de vrouw ontvangt wordt dan tot haar inkomen gerekend en de man kan het bedrag dat hij als vergoeding voor de lijfrente heeft betaald aftrekken van zijn inkomen als persoonsgebonden aftrek. Dit kan men alleen voorkomen als beide partners tot het einde van het jaar van scheiding fiscale partners blijven. Maar ook dat is niet altijd gewenst.
Het kan voordelig zijn om niet 50/50 te verdelen omdat er een tariefsvoordeel valt te halen als de man een heel hoog inkomen heeft en de vrouw een laag inkomen heeft. Maar dit moet dan allemaal goed doorgerekend worden.
Het is in de meeste gevallen veel makkelijker om beide partners gewoon voor de helft eigenaar te maken van de lijfrente en dat kan simpelweg door de verzekeraar of bank een brief te sturen met het verzoek de lijfrente te splitsen. Hierbij zal deze een kopie van het echtscheidingsconvenant willen ontvangen.
Speel geen verstoppertje met lijfrentepolissen.
Een echtscheiding is nooit leuk en in de praktijk gebeurt het nog wel eens dat de verdeling van het vermogen tussen beide echtgenoten de nodige strijd oplevert. Het in beeld krijgen van alle vermogensbestanddelen kan best ingewikkeld zijn en het kan zijn dat een van de echtgenoten een lijfrentepolis ‘vergeet’ te melden. Hierbij is het belangrijk dat deze echtgenoot zich realiseert dat de rechter hier heel duidelijk over is als dit later aan het licht komt: niet de helft van de waarde moet dan verdeeld worden maar de gehele lijfrente vervalt dan aan de andere echtgenoot. Dus hier geldt ook weer: eerlijk duurt het langst.